Τετάρτη 29 Αυγούστου 2007

Θα ήθελα να ξεχάσω- Μα δεν θα ξεχάσω

( απο τον Κ. Φωτεινάκη)

ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟ ΜΟΥ ΝΙΚΟ ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟ ΟΠΟΥ
ΠΛΑΪ ΠΛΑΪ ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ ΔΙΝΑΜΕ ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ


Ο αποστολέας του
email είναι φίλος, εθελοντής δασοπυροσβέστης, και
το κείμενο που ακολουθεί είναι γραμμένο από έναν από τους συναδέλφους
του!

21/8/2007

”Σημειώνεται ότι δεν υπήρξαν σοβαροί τραυματισμοί λόγω της πυρκαγιάς
πλην ενός πυροσβέστη ο οποίος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο
«Σισμανόγλειο» με αναπνευστικά προβλήματα."

Είναι πολύ παράξενο να διαβάζεις τη ζωή σου μέσα από την αποστειρωμένη
λογική της δημοσιογραφίας..
Θα ήθελα να ξεχάσω τα 3-4 πρόβατα που δεν πρόλαβαμε να βγάλουμε από το μαντρί και τα ακούγαμε να σκούζουν καθώς μας πλησίαζε η φωτιά, και εκείνο το σκυλάκι που παρέμεινε σιωπηλό και δεμένο μέχρι τη στιγμή που πανικόβλητο
κατάλαβε οτι δεν υπάρχει σωτηρία.. τα αφεντικά του λείπαν διακοπές και
κανείς δεν μας ειδοποίησε για αυτό…
Θα ήθελα να ξεχάσω τα πουλιά που δεν προλάβανε να φύγουν απο τα πεύκα καθώς γινόντουσαν παρανάλωμα του πυρός και τα είδα στον αέρα να φτερουγίζουν για λίγο και ύστερα να πέφτουν σαν φθινοπωρινά φύλλα…
Θα ήθελα να ξεχάσω τα τρομαγμένα πρόσωπα των συναδέλφων μου όταν είδαμε τις 50μετρες φλόγες να μας ζώνουν από παντού…
Θα ήθελα να ξεχάσω τις αγωνιώδεις εκκλήσεις των ιδιοκτητών όλων των σπιτιών τριγύρω μας όταν άρχισαν να γλύφουν τα σπίτια τους οι φλόγες…
Θα ήθελα να ξεχάσω όλους αυτούς που ήρθαν με τζιπάκια κάνοντας χειρόφρενα και πατώντας γκάζι μόνο και μόνο για να απολαύσουν το θέαμα, χωρίς να μας βοηθάνε όταν τα ρουθούνια μας τρέχαν κατράμι και μασούσαμε στάχτη…
Θα ήθελα να τους ξεχάσω όταν προσπαθούσαμε να φύγουμε κόβωντας μάνικες και δεν μπορούσαμε επειδή είχαν δημιουργήσει κυκλοφοριακό κομφούζιο μπροστά μας
Θα ήθελα επίσης να ξεχάσω όλους αυτούς που πίναν καφέ και μας ειρωνεύονταν την ώρα που δίναμε και ίσα που κρατούσαμε την ψυχή μας…
Θα ήθελα να ξεχάσω αυτούς που τραβούσαν πανικόβλητοι τις εγκαταστάσεις μας και μας άφηναν εκτεθειμένους στις φλόγες…
Θα ήθελα να ξεχάσω τις πανικόβλητες φωνές συναδέλφων στον ασύρματο όταν τους κύκλωνε η φωτιά...
Θα ήθελα να ξεχάσω αυτή τη λαίλαπα που δεν υπήρχε τρόπο να φρενάρεις και λαίμαργα κατάπιε τις όμορφες περιοχές που κάποτε χαρήκαμε ώς παιδιά και τα παιδιά μας δεν θα ξέρουν οτι υπήρχαν…


Μα δεν θα ξεχάσω εκείνους τους χειριστές των ελικοπτέρων που τελευταία στιγμή μας δημιούργησαν δίοδο διαφυγής μέσα από τους θεόρατους τοίχους φωτιάς που μας περιτριγύρισαν…
Μα δεν θα ξεχάσωτους συνάδελφους απο Αταλάντη που ήρθαν να μας βοηθήσουν σε μια ξένη για αυτούς περιοχή…
Μα δεν θα ξεχάσω όλες τις κυβερνήσεις έως τώρα που επιτρέπουν σε οικοπεδοφάγους να χτίζουν, που αντιμετωπίζουν με αναλγησία τους εμπρησμούς και κοροιδεύουν τους Εθελοντές…
Μα δεν θα ξεχάσω το κράτος που ούτε γάντια δεν μας έδωσε, πόσο μάλλον ενα ευχαριστώ, για να μήν θίξει την επιτηδευμένη ανικανότητα του μπροστά στα
συμφέροντα…
Μα δεν θα ξεχάσω οτι καταφέραμε 4 παιδιά με 1 όχημα να σταματήσουμε ενα μέτωπο 500 μέτρων, να σώσουμε 5 σπίτια και μερικά πρόβατα.. Θα βοηθήσει να
μπορέσω να κοιμηθώ όταν θα γυρίζουν οι εικόνες φρίκης στο μυαλό μου...
Μα δεν θα ξεχάσω την όμορφη τραυματιοφορέα που μου συμπαραστάθηκε όταν δεν είχα αναπνοή, τους έμπειρους γιατρούς που πέσαν πάνω μου και μου ξαναδώσαν μέλλον, καθώς και το νοσηλευτικό προσωπικό που ξεχείλιζε απο ανθρωπιά και καλοσύνη…
Σας ευχαριστώ.

Και δεν θα ξεχάσω να λέγομαι ακόμα άνθρωπος και να χρωστάω στη φύση ενα μεγάλο συγνώμη για όλες τις καταστροφές που της έχει προξενήσει το είδος μου…
Η απορία μου είναι οι βίλες που θα χτίσετε θα έχουν νόημα εαν δεν υπάρχει πια πράσινο γύρω σας;
Όταν ο αέρας θα μυρίζει στάχτη και θα σου καίει τους πνεύμονες;
Πώς διάολο θα αναπνέετε εσείς κει πάνω και εμείς εδώ κάτω;
Πώς περιμένω απο ενα κράτος με στημένες εκλογές και προκάτ κόμματα να
δημιουργήσει ενα καλύτερο μέλλον απο τις στάχτες που έχουν γεμίσει τα
πνευμόνια μου...

Λίγη στάχτη στα μαλλιά...
δολοφόνοι...

Τετάρτη 22 Αυγούστου 2007

Ο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ: ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΟ «ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟΥ ΣΚΟΥΠΙΔΟΤΕΝΕΚΕ»


Εκτύπωση Αποστολή με e-mail
Ανάπτυξη - Βιώσιμη τοπική ανάπτυξη
Ελένη Kαπετανάκη-Μπριασούλη , Δευτέρα, 20 Αύγουστος 2007


Η Ελλάδα βρίσκεται πάλι σε ένα αναπτυξιακό οργασμό, ποτέ δεν σταμάτησε δηλαδή μεταπολεμικά και ιδιαίτερα τα τελευταία 30 χρόνια, πάσχοντας συγχρόνως από ένα διαρκές και αθεράπευτο σύνδρομο στέρησης ανάπτυξης, αειφόρου φυσικά... Και αντιμετωπίζει αυτό το έλλειμμα ανάπτυξης λαμβάνοντας αποφάσεις για το που και πως θα διατεθούν οι κρατικοί και οι Κοινοτικοί πόροι με έναν τρόπο που παραπέμπει στο «πρότυπο του σκουπιδοτενεκέ» (garbage can model).

Το 1972, οι πολιτικοί επιστήμονες Cohen, March, και Olsen [*] πρότειναν αυτό το πρότυπο για την ανάλυση των αποφάσεων κάθε μορφής πολιτικών οργανισμών που λειτουργούν σε συνθήκες, πολύ συνηθισμένες πια, αμφιταλάντευσης και αχαλίνωτης αμφισημίας, όπου, δηλαδή, γεγονότα και καταστάσεις αντιμετωπίζονται με πολλούς και ποικίλους τρόπους, που συνήθως δεν είναι ταιριαστοί και, συνεπώς, δημιουργούν ασάφεια, σύγχυση και ένταση. Ονόμασαν αυτούς τους οργανισμούς «οργανωμένες αναρχίες» γιατί δεν έχουν συνεκτική δομή και χαρακτηρίζονται από ρευστή συμμετοχή, προβληματικές προτιμήσεις και αδιευκρίνιστη «τεχνολογία».

Ο ρυθμός εναλλαγής, ανανέωσης και μετακίνησης προσώπων από τη μια απόφαση και τη μια υπηρεσία στην άλλη είναι ταχύς. Οι περισσότεροι άνθρωποι συνήθως δεν ξέρουν τι θέλουν. Οι πολιτικοί σχεδόν ποτέ δεν κάνουν ξεκάθαρους τους στόχους τους, οι προτιμήσεις τους είναι απροσδιόριστες, ιδίως όταν δουλεύουν μέσα σε πιεστικά χρονικά περιθώρια, και λειτουργούν με τη λογική του πειραματισμού. Οι αποφάσεις λαμβάνονται, και μπορεί ακόμα να διευκολύνονται, με αδιαφάνεια. Η «τεχνολογία», οι διαδικασίες με τις οποίες οι οργανισμοί μετατρέπουν τις εισροές πόρων σε προϊόντα, είναι ασαφής. Η απαιτούμενη πληροφορία (π.χ. έρευνα, μελέτες, αναλύσεις) παράγεται αλλά δεν λαμβάνεται υπόψη στις αποφάσεις, ή λαμβάνεται με τρόπο μεροληπτικό. Τα μέλη μιας οργανωμένης αναρχίας μπορεί να γνωρίζουν τα καθήκοντα τους αλλά γνωρίζουν ελάχιστα το πως ταιριάζει η δουλειά τους στο μεγαλύτερο οργανισμό που ανήκουν. Τα όρια ανάμεσα σε δικαιοδοσίες είναι ασαφή και οι διαμάχες ανάμεσα σε διαφορετικά υπουργεία είναι σύνηθες φαινόμενο.

Σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον λήψης αποφάσεων τα προβλήματα, οι λύσεις τους και οι πάσης φύσης εμπλεκόμενοι είναι ασύνδετα μεταξύ τους. Οι αποφάσεις δεν ακολουθούν μια λογική σειρά, από το πρόβλημα στη λύση, όπως θα ήταν αναμενόμενο (εκτός ίσως από περιπτώσεις πολύ σοβαρών προβλημάτων). Σημασία έχει ποιος δίνει σημασία σε τι και πότε, αυτή είναι η λογική, συναρτημένη με το χρόνο, του προτύπου του σκουπιδοτενεκέ. Οι άνθρωποι θεωρούνται λιγότερο ικανοί να επιλέξουν τα ζητήματα που θέλουν να επιλύσουν. Ασχολούνται περισσότερο με την πληθώρα των προβλημάτων που πέφτουν πάνω τους, κυρίως από παράγοντες έξω από τον έλεγχο τους. Η προσοχή που δίνει σ’ ένα θέμα ο λήπτης αποφάσεων είναι συνάρτηση ευκαιριών, μεροληψίας, της τυπικής θέσης του στον οργανισμό ή την κυβέρνηση και του αριθμού των άλλων θεμάτων που ανταγωνίζονται για την προσοχή του.

Οι λύσεις των προβλημάτων έχουν τη δική τους ζωή, διακριτή από τα προβλήματα για οποία προορίζονται! Συνήθως, προκύπτουν από διάφορα ανεξάρτητα γεγονότα που συμβαίνουν εντός και εκτός του περιβάλλοντος που γεννιέται το πρόβλημα ή που ασχολείται με τη λύση του. Είναι περισσότερο απαντήσεις που ψάχνουν για κατάλληλες ερωτήσεις. Οι εμπλεκόμενοι μπορεί να έχουν τα «αγαπημένα» τους προβλήματα ή τις «αγαπημένες» τους «λύσεις» τις οποίες υποστηρίζουν και προωθούν όταν δοθεί η ευκαιρία, π.χ. όταν μια υπηρεσία κληθεί να πάρει μια απόφαση ή μια πρωτοβουλία. Συνήθως, οι πολιτικοί ή/και οι σύμβουλοι τους ψάχνουν στον «σκουπιδοτενεκέ» για μια κατάλληλη απάντηση, που τη λένε «λύση» και την προωθούν χωρίς αναγκαστικά να γνωρίζουν το πρόβλημα για το οποίο προορίζεται. Ή, ψάχνουν στον«σκουπιδοτενεκέ» να βρουν ένα πρόβλημα για το οποίο έχουν μια έτοιμη λύση. Συμβαίνει, φυσικά, μερικές φορές, προβλήματα και λύσεις να ταιριάζουν! Με άλλα λόγια, το περιβάλλον και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων μοιάζουν με ένα «σκουπιδοτενεκέ» όπου πετιούνται κι απ’ όπου ανασύρονται προβλήματα και λύσεις αναλόγως των περιστάσεων.

Το αναπτυξιακό γίγνεσθαι στην Ελλάδα των πρόσφατων δεκαετιών, με αποκορύφωμα ίσως την τρέχουσα περίοδο, έχει αρκετές ομοιότητες με το «πρότυπο του σκουπιδοτενεκέ». Παρόλα τα στρατηγικά, φυσικά και πολιτιστικά, πλεονεκτήματα της και τη γενναία χρηματοδότηση από τα Κοινοτικά κονδύλια, η χώρα παραμένει με σημαντικά, αν όχι διογκούμενα, προβλήματα στον αγροτικό τομέα, τον τουρισμό, τη μεταποίηση, τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, την κατάσταση του περιβάλλοντος, την ποιότητα ζωής σε πόλεις και στην ύπαιθρο. Το κυριότερο ίσως πρόβλημα είναι η αδυναμία της μέχρι τώρα να διατηρήσει το φυσικό της κεφάλαιο και να συγκροτήσει το αναγκαίο οικονομικό, κοινωνικό και θεσμικό κεφάλαιο που εγγυάται την αειφορικότητα της ανάπτυξης της. Ιδιαίτερα απογοητευτική είναι η επίδοση της σε θέματα καινοτομίας (το εφόδιο της επιχειρηματικότητας και η βάση της ανταγωνιστικότητας) τη στιγμή που διαθέτει (και εξάγει στο εξωτερικό) δυνατά μυαλά!

Παράλληλα, στη χώρα κυριαρχεί καταιγισμός ανακοινώσεων και εναγώνιων προσπαθειών (με επιδείξεις των πλεονεκτημάτων της εντός και εκτός συνόρων) προσέλκυσης διεθνών, μεγάλων επενδυτών που θα δώσουν λύσεις στα αναπτυξιακά της προβλήματα με μεγάλα, συνήθως εκτός κλίμακας, έργα (διαμετακομιστικά λιμάνια, φράγματα, αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, τουριστικά και οικιστικά συγκροτήματα, μαρίνες, γήπεδα γκολφ, χιονοδρομικά κέντρα, κ.ά.). Και για να ευοδωθούν οι προσπάθειες αυτές, ο αναπτυξιακός νόμος (Ν. 3299/2004) δίνει γενναίες χρηματοδοτήσεις τόσο για κύριες όσο και για βοηθητικές εγκαταστάσεις (σταθμοί αφαλάτωσης, βιολογικοί καθαρισμοί, κ.λπ.). Η σιωπηλή υπόθεση (γιατί δεν είναι γνωστές οι μελέτες που τα υποστηρίζουν) είναι ότι τα μεγάλα έργα θα έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, τα οφέλη θα διαχυθούν στις περιφέρειες όπου γίνονται, το κόστος τους θα είναι μηδαμινό και η χώρα με τις περιφέρειες της θα καταγράψουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Όλα τούτα θα γεννούσαν αισιοδοξία για την επιτυχή και αειφορική επίλυση των αναπτυξιακών προβλημάτων της χώρας αν δεν υπήρχαν δύο σημεία που δημιουργούν προβληματισμό και ερωτήματα. Το πρώτο είναι η έλλειψη ουσιαστικής δημόσιας συμμετοχής και ο αδιαφανής τρόπος με τον οποίο λαμβάνονται οι αναπτυξιακές αποφάσεις και παρουσιάζονται οι λύσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι τοπικές κοινωνίες μαθαίνουν ξαφνικά μια μέρα, με ανακοινώσεις στον τύπο και απολογισμούς «αναπτυξιακών συνεδρίων», ότι θα γίνει ένα μεγάλο έργο στην περιοχή τους που συνήθως δεν έχει σχέση με τα προβλήματα του τόπου τους όπως τα βιώνουν οι ίδιοι, ή, σε αρκετές περιπτώσεις, είναι λύση για πρόβλημα που δεν έχουν (π.χ. δημιουργία θέσεων εργασίας εκεί που η ανεργία είναι ασήμαντη). Χαρακτηριστικές είναι δηλώσεις του τύπου «επειδή η περιοχή υποβαθμίστηκε από υπερβόσκηση, υπεράντληση και πυρκαγιές, θα γίνει ένα θέρετρο παραθεριστικού τουρισμού Χ (συνήθως ιλιγγιώδους) αριθμού κλινών» ή «επειδή η γεωργία στην περιοχή πάσχει, θα γίνει ένα αγροτουριστικό και παραθεριστικό θέρετρο πολυτελείας Χ κλινών με γήπεδα γκολφ και βιολογικές καλλιέργειες». Φυσικά, η απλή λογική υπαγορεύει άλλες απλούστερες λύσεις των τοπικών προβλημάτων!

Το δεύτερο σημείο είναι η παρατεινόμενη απουσία δημόσιου σχεδιασμού, περισσότερο γνωστού ως χωροταξικού σχεδιασμού, που θα πρόσφερε το αυτονόητο πάντρεμα μεταξύ αναπτυξιακών προβλημάτων και (αειφορικών) λύσεων και θα υποστήριζε τη στοχοθετημένη και αιτιολογημένη χρήση κρατικών και Κοινοτικών κονδυλίων που διατίθενται μέσω του αναπτυξιακού νόμου (που δεν είναι γνωστό αν έχει κοστολογηθεί). Απαραίτητες προϋποθέσεις για να εκπληρώσει με επιτυχία αυτές τις δύο, μεταξύ πολλών άλλων, λειτουργίες του ο σχεδιασμός είναι το όραμα και οι συναποφασισμένοι στόχοι, η ευρεία δημόσια συμμετοχή σε όλα τα στάδια του, η επαρκής, δημόσια τεκμηρίωση, ο συντονισμός θεσμικών και διοικητικών δομών, εργαλείων, και διαδικασιών, η διαρκής παρακολούθηση και ο συστηματικός έλεγχος, και πάνω απ’ όλα το ήθος συλλογικής ευθύνης. Δυστυχώς, όμως, την κενή θέση του σχεδιασμού γεμίζουν, αν το απαιτήσουν οι περιστάσεις, ειδικές αποφάσεις για διευκόλυνση επενδύσεων που υπόσχονται (αλλά δεν εξασφαλίζεται) να είναι ωφέλιμες τοπικά και εθνικά. Η θέση του ήθους συλλογικής ευθύνης παραμένει κενή...

Οι παραπάνω διαπιστώσεις δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αμφιβολίας ότι το αναπτυξιακό έλλειμμα της χώρας αντιμετωπίζεται με οδηγό το «πρότυπο του σκουπιδοτενεκέ». Όμως, τα περιεχόμενα ενός σκουπιδοτενεκέ δεν έχουν παρά ένα τελικό προορισμό, τη χωματερή ...

Ελένη Καπετανάκη-Μπριασούλη, Καθηγήτρια
Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
e.briassouli@aegean.gr


Σημειώσεις
[*] Cohen, M. D., J. G. March, J. P. Olsen (1972) A Garbage Can Model of Organizational Choice Administrative Science Quarterly, 17(1): 1-25.


Τετάρτη 8 Αυγούστου 2007

Πετρελαιάδες και Καπνοβιομήχανοι...

Από τον Μωυσή Μπουντουρίδη

Καλημέρα,

Αν δεν είναι αυτό μια έκπληξη, τότε τι είναι; Εν μέσω της μανιώδους
προσκόλλησης των μαζικών μέσων στις ΗΠΑ για παρουσιάσεις "και των δυο
πλευρών," δηλαδή, ενός δήθεν αντικειμενισμού απαλλαγμένου από
οποιεσδήποτε ηθικές ή άλλες δεσμεύσεις, μια μάλλον ευχάριστη έκπληξη
μας δημιουργείται όταν βλέπουμε ένα άρθρο στα έντυπα του τύπου ευρείας
κυκλοφορίας, το οποίο φανερά τοποθετείται στο ζήτημα της παγκόσμιας
θέρμανσης, μέσα στη γενικότερη ώξυνση των συζητήσεων και απέναντι στα
οικονομικά συμφέροντα, που προσπαθούν να διατηρήσουν ένα κλίμα
σκεπτισμού για το ζήτημα. Στο Newsweek αυτής της βδομάδας, η Sharon
Begley προσπαθεί με διάφορους τρόπους να αποκαλύψει πώς οι αρνητές της
παγκόσμιας θέρμανσης διαμορφώνουν τους ισχυρισμούς τους,
χρησιμοποιώντας τακτικές σχεδόν παρόμοιες με εκείνες της
καπνοβιομηχανίας, η οποία μοχθεί να δείξει ότι η προτεινόμενη σύνδεση
μεταξύ καπνίσματος και καρκίνου είναι "μόνο μια θεωρία" (ενώ παρόμοιες
τακτικές έχουν χρησιμοποιηθεί στις συζητήσεις στις ΗΠΑ για την
βιολογική εξέλιξη και τον ευφυή σχεδιασμό). Η Begley εξετάζει
προσεκτικά τις οικονομικές διασυνδέσεις μεταξύ των επιστημόνων, που
αρνούνται την κλιματική αλλαγή, και της μεγάλης βιομηχανίας πετρελαίου
κι αυτοκινήτου, η οποία επιθυμεί να χαλαρώσουν οι νομοθετικές
ρυθμίσεις, που επιβάλλουν τις μειώσεις στις εκπομπές αερίων του
θερμοκηπίου. Εξετάζει το έργο των ιδρυμάτων, τύπου think tanks, που
συντηρούν τον πόλεμο δημοσίων σχέσεων για την παραπληροφόρηση και τη
διάδοση ψευδών ειδήσεων, αλλά και προβληματίζεται πάνω σε κάποιους
ισχυρισμούς της επίσημης-mainstream επιστήμης ότι δήθεν η παγκόσμια
θέρμανση πρέπει να αμφισβητηθεί. Μπορείτε να διαβάσετε όλο το άρθρο
στο:

http://www.msnbc.msn.com/id/20122975/site/newsweek/page/0/

Χαιρετισμούς,

--Μωυσής
______________________________